René van Tol

René is na een korte periode op de HBS al op 15 jarige leeftijd in het goudsmidsvak gerold. Op een bedrijfsschool werden hem de beginselen bijgebracht, die voornamelijk bestonden uit hard werken, terwijl `s avonds op de Handelsavondschool door de fraters geprobeerd werd om het commerciële inzicht te vergroten. Na op 18 jarige leeftijd beide opleidingen te hebben voltooid kreeg hij de kans om in Den Haag op een klein atelier als leerling juwelenmonteur zijn vakkennis te vergroten. Na een mislukte poging om zijn diensttijd te volbrengen en na enige tijd als goudsmid in een juwelierswinkel te hebben gewerkt is hij op 23 jarige leeftijd naar Zuid-Afrika verhuisd.

Al snel werd hij aangesteld als ontwerper op, in die tijd, de grootste fabriek van Zuid-Afrika. Na 3 maanden vroeg zijn werkgever aan hem of hij bereid was om een bedrijfsschool op te starten met als leerlingen een willekeur uit de zwarte bevolking. Zegt Rene: “Dat was de meest leerzame periode in mijn leven. Daar zat ik met mijn 23 jaren genegeerd door de blanke goudsmeden, die begrijpelijk bang waren voor hun baan, les te geven aan mensen, die onderdrukt door apartheid geen kant op konden. De meesten van hen werken nog in het vak en daar ben ik trots op.”

“Het was het moment waarop ik me realiseerde dat als je bereid bent om je kennis te delen je iemands leven kan veranderen.”

In 1976 is René naar Nederland teruggekeerd en is een eigen bedrijf begonnen, ondanks het vele werk wat binnen kwam bleef het gevoel overheersen dat er ergens anders meer te halen was. René: “Ik kan me niet meer precies herinneren hoe het precies is gegaan, maar in 1979 werd ik benaderd door iemand die een sieraden fabriek wilde opzetten in Dun Loghaire in Ierland en ik heb gelijk mijn vrouw, kinderen, koffers en gereedschap gepakt”. Uiteindelijk kwamen de Europese subsidies niet door en René benaderde zijn oude werkgever in Zuid-Afrika.

Eenmaal terug en na wat omzwervingen tussen verschillende ateliers en juwelierswinkels, waarbij hij voor een keten van topjuweliers een reeks van ateliers heeft opgezet in een nieuw en snel veranderend Zuid-Afrika, is René weer een eigen atelier begonnen. “Als je ook maar een beetje ambitie hebt als goudsmid wordt je eigenlijk gedwongen om zelfstandig te beginnen. Door het kleinschalige karakter van het goudsmidsvak en het gebrek aan carrieremogelijkheden heb je eigenlijk geen andere keuze”, zegt René. Het was met dit atelier waarmee hij in 1983 zich aansloot bij Katz & Lourie, de Zuid Afikaanse topjuwelier, waar Beverley Breet werkzaam was als verkoopster en ontwerpster.

Na 4 jaar daar te hebben doorgebracht en met een atelier waar inmiddels 3 andere goudsmeden werkzaam waren werd het tijd om te verhuizen. Atelierruimte werd gevonden in een groot en modern winkelcentrum waar alle grote juweliers gevestigd waren en met en de inmiddels opgebouwde klantenkring en met Beverley Breet, die mee was verhuisd, werd het atelier snel uitgebreid naar 7 werknemers. Na de moord op een van de medewerkers, Moses Petlo, is besloten om het bedrijf te verkopen en naar Nederland te emigreren.

Na terugkeer in Nederland was het een logische conclusie om weer zelfstandig te beginnen en sinds 1993 is VanTol & Breet gevestigd in `s-Hertogenbosch, eerst als atelier en in 1997 werd de winkel geopend. “Als goudsmid maak ik meestal wat andere mensen willen dat ik maak, zo zit ons bedrijf in elkaar, toch wil ik in de toekomst weer meer gaan ontwerpen, maar vooral op zoek gaan naar een combinatie van het goudsmeden en sculptuur”, zegt Rene, die ook beweert dat hij na zijn dood wordt omgesmolten in plaats van gecremeerd.

In februari 2009 is Rene van Tol geaccepteerd als eerste niet-Engelsman als Fellow bij het prestigieuze Engelse Institute of Professional Goldsmiths. In 2010 was hij medeoprichter van het Bossche Gilde van Goudsmeden en was tot januari 2015 voorzitter. Inmiddels is de naam van het Gilde veranderd naar “ het Nederlands Gilde van Goudsmeden ” en is Rene van Tol benoemd tot Ambassadeur van het Gilde. Van januari 2015 tot maart 2017 zat René in het Executive Committee van the Institute of Professional Goldsmiths‘ in Londen.

Vanaf januari 2015 is René docent op het Koning Willem 1 College bij de cursus Boschlogie, niveau III module “de Geschiedenis van de Bossche Goud- en Zilversmeden”.

In 2016 is René van Tol gekozen tot MBO Praktijkopleider van het Jaar 2016 door het SBB en het Ministerie van Onderwijs. In 2017 is hij gevraagd om in de jury plaats te nemen voor de verkiezing van MBO-Ambassadeur van het Jaar.